Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam
Tác giả : Nguyễn Đổng Chi
Đọc trên điện thoại
Giới thiệu
Tác phẩm gồm ba phần, phần 1 tìm hiểu về bản chất, lai lịch và lịch sử của truyện cổ nói chung và truyện cổ tích nói riêng. Phần hai gồm những truyện cổ tích Việt Nam đã chọn lọc và sắp đặt theo hệ thống riêng, phần 3 đánh giá tổng quát truyện cổ tích Việt Nam.
Sách tổng hợp các truyện cổ tích của 5 quyển nhỏ KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM, thêm phần khảo cứu về truyện cổ tích, về thân thế và quá trình nghiên cứu của tác giả, cung cấp cho người đọc những kiến thức mới mẻ và thú vị về truyện cổ tích nói chung và cổ tích Việt Nam nói riêng.
KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM, kể từ lần in thứ bảy, in cùng lúc trọn bộ cả năm tập. Rất tiếc, ở những lần in toàn vẹn này tác giả đã không còn được tự mình xem lại bản in thử, như ông đã từng làm việc đó một cách hứng thú và kiên trì trong sáu lần in lẻ tẻ từng tập trước đây. Tuy nhiên, từ sau khi tập V ra mắt (1982), thân phụ chúng tôi đã có dịp chỉnh lý kỹ cả năm tập, nhất là phần Tổng luận, nhằm chuẩn bị cho một lần in đầy đủ sau này. Chúng tôi cố gắng trung thành với những sửa chữa trực tiếp của ông, kể cả một đôi chỗ ông ủy thác cho tôi soát lại chút ít ít câu chữ, trong khi đọc bộ sách.
Mặt khác, trong lần in thứ tư (1972), tác giả có một thay đổi đáng kể trong kết cấu cuốn sách của mình: ông bỏ đi 2 truyện và thay bằng 2 truyện khác để giữ nguyên số lượng 200 truyện. Cân nhắc kỹ lại trong lần in thứ bảy, chúng tôi đã mạnh dạn đưa một truyện trong số đó trở lại bộ sách: truyện Giết chó khuyên chồng, số 50. Để bạn đọc dễ nhận ra truyện này đã được bỏ đi, chúng tôi đặt chữ số 50 đứng đầu tên truyện trong dấu [ ]. Tôn trọng ý nguyện của tác giả, các quy tắc viết hoa và phiên âm tên người, tên đất vẫn giữ nguyên như trong mấy lần in trước chứ không thay đổi. Tuy vậy, để giúp các nhà nghiên cứu có thể tra tìm nhanh chóng khối lượng tài liệu nước ngoài hết sức lớn mà tác giả đã tham khảo, ở các chú thích xuất xứ, bên cạnh tên người phiên âm trước đây chúng tôi có ký chú thêm nguyên văn, hoặc chuyển ngữ tiếng Pháp. Đối với tên một số dân tộc, hay một số địa danh trên thế giới được nhắc đến trong mục Khảo dị, nếu thấy cần thiết, chúng tôi cũng làm như vậy. Cuối bộ sách, chúng tôi còn thêm vào một Bảng tra cứu tên truyện sắp xếp theo trật tự a b c. Tất cả những việc này đều do các bạn bè thân thiết trong Ban văn học Cổ cận đại Viện Văn học góp sức thực hiện vào năm 1992.
Xin ghi lại ở đây tình cảm biết ơn chân thành của gia đình tác giả. Chúng tôi cũng trân trọng cảm ơn Nhà xuất bản Giáo dục đã có nhã ý đưa Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam vào trường học, để bộ sách đến thẳng với một đối tượng đông đảo từ mấy thập kỷ nay vẫn là người bạn gần gũi của nó: học sinh, sinh viên, giáo viên, giảng viên ngữ văn ở các trường đại học.
Về mặt văn bản, có thể nói đây là bản in hoàn chỉnh nhất.
Hà Nội, ngày 31 - XII - 1998
Con trai tác giả
Gs. NGUYỄN HUỆ CHI
Bình luận
Sự tích chim năm trâu sáu cột và chim bắt cô trói cột
Gốc tích bộ lông quạ và bộ lông công
Gốc tích tiếng kêu của vạc, cộ, dủ dỉ, đa đa và chuột
Gốc tích cái nốt dưới cổ con trâu
Gốc tích bánh chưng và bánh dày
Gốc tích ruộng thác đao hay là truyện Lệ Phụng Hiểu
Sự tích đầm Nhất dạ và bãi Tự nhiên
Sự tích sông Nhà Bè hay là truyện Thủ Huồn
Tại sao sông Tô Lịch và sông Thiên Phù hẹp lại?
Thạch Sùng còn thiếu mẻ kho hay là sự tích con mối
Bụng làm dạ chịu hay là truyện thầy hít
Nợ tình chưa trả cho ai, Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan
Sinh con rồi mới sinh cha, sinh cháu giữ nhà rồi mới sinh ông
Con vợ khôn lấy thằng chồng dại như bông hoa lài cấm bãi cứt trâu
Cứu vật vật trả ơn cứu nhân nhân trả oán
Đứa con trời đánh hay là truyện Tiếc gà chôn mẹ
Cha mẹ nuôi con bể hồ lai láng, con nuôi cha mẹ kể tháng kể ngày
Chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng
Dì phải thằng chết trôi, còn tôi phải đôi sấu sành
Vận khứ hoài sơn năng trí tử, thời lai bạch thủy khả thôi sinh
To đầu mà dại, nhỏ dái mà khôn
Nhân tham tài nhi tử, điểu tham thực nhi vong
Của trời trời lại lấy đi, giương đôi mắt ếch làm chi được trời
Khổng Lồ đúc chuông hay là sự tích trâu vàng Hồ Tây
Đại vương Hai hay là truyện giết thuồng luồng
Lý Ông Trọng hay là sự tích Thánh Chèm
Bợm lại gặp bợm hay bợm già mắc bẫy cò ke
Bợm già mắc bẫy hay là mưu trí đàn bà
Con chó, con mèo và anh chàng nghèo khổ
Từ Đạo Hạnh hay là sự tích Thánh Láng
Cây thuốc cải tử hoàn sinh hay là sự tích thằng Cuội cung trăng
Ai mua hành tôi hay là lọ nước thần
Quan Triều hay là chiếc áo tàng hình
Miêu thần hay là sự tích chuột và mèo
Người dì ghẻ ác nghiệt hay là sự tích con dế
Bốn cô gái muốn lấy chồng hoàng tử
Ông Dài ông Cộc hay là sự tích thần sông Kỳ-cùng
Mỵ Châu - Trọng Thủy hay là truyện nỏ thần
Cô gái con thần Nước mê chàng đánh cá
Ngậm ngải tìm trầm hay là sự tích núi Mẫu tử
Phiêu lưu của anh chàng ngốc hay la làm theo vợ dặn
Cô gái lừa thày sãi, xã trưởng và ông quan huyện