Bà Đu – xơ sống trong một ngôi nhà nhỏ bên cạnh một con suối. Phía sau nhà bà có một mảnh vườn.
Bà trồng cây ăn quả và các loại rau trong vườn. Không dùng hết rau và quả, bà cho những người láng giềng. Mọi người yêu quý bà vì bà ân cần giúp đỡ những người hàng xóm. Có một em gái tên là Nam – mơ thường đến nhà, ngồi đan áo bên lò sưởi.
Bà Đu – xơ thường kể những chuyện cổ tích và dạy em những bài hát dân gian, tuy vậy bà cũng có những điều phiền muộn, Chồng bà và bốn đứa con đã qua đời trong một dịch bệnh mà người ta gọi là bệnh thổ tả. mỗi khi nghí đến chồng con thì bà lại âm thầm khóc một mình.
Mùa đông năm ấy bà Đu – xơ bị đau mắt. Đôi mắt xưng húp và cuối cùng bà bị mù. Từ đó, ngay ban ngày ba đi lại rất khó khăn. Buổi chiều, khi mặt trơì ngả bóng thì bà hoàn toàn không nhìn thấy gì nữa. Bà già vì khong giám ra khỏi nhà vì sợ ngã. Khi mở tủ để lấy đồ dùng thì bà vất vả lắm bà mới có thể tra chì vào ổ khóa.
Bà Đu – xơ than thở về cảnh mù lòa của mình khiến em nam – mơ cũng phải khóc theo. Để làm vợi nỗi đâu khổ của bà, em Nam – mơ đã giúp bà xếp lại chăn gối, gường chiếu, nấu bữa ăn sáng. Nếu bà cần ăn rau, em ra vườn hái, nhặt và giửa sạch sẽ và rửa sạch sẽ để luộc hoặc xòa nấu. Mỗi khi bà thay quần áo cũ ra bờ suối gặt thật sạch vì bà Đu – xơ là người rất cẩn thận, ưa sạch sẽ. Em dắt bà đi dạo thay vì chạy nhảy với bạn bè.
Bà Đu – xơ đã bán con bò cái và con dê để bà lấy tiền chữa mắt, nên không có sữa và pho mát để bán nữa.Em Nam – mơ đã mang rau của bà ra chợ bán để lấy tiền mua các thứ trên. Tuy giúp đỡ bà Đu – xơ nhưng em vẫn làm tốt việc nhà mà mẹ giao cho.
Ốm đau cộng với buồn phiền, bà Đu – xơ đã qua đời hai năm sau đó. Những ngày cuối cùng bà đã mời luật sư tới nhờ ông làm một bản di chúc bà để lại cho bé Nam – mơ toàn bộ gia tài của mình.
Bé Nam – mơ giúp đỡ bà Đu – xơ không vì của cải của bà, tuy nhiên lúc này bé Nam – mơ là người có của cải riêng. Em cho một ông lõa ở nhờ ngôi nhà. Trồng trọt trên vườn để tự kiếm sống.
Câu hỏi trao đổi với trẻ
1, Cô bé Nam – mơ đã giúp đỡ bà Đu – xơ bị mù lòa như thế nào?
2, Trước khi qua đời bà Đu – xơ đã làm bản di chúc để lại cho bé Nam – mơ cái gì?
3, Khi có vốn liếng riêng bé Nam – mơ đã tiếp tục giúp đỡ ông lõa ăn xin như thế nào?
