Nhập môn lịch sử tâm lý học – B.R. Hergenhahn
Cách định nghĩa tâm lý học đã thay đổi vì tiêu điểm của tâm lý học thay đổi. Vào những thời khác nhau trong lịch sử, tâm lý học từng được định nghĩa như là môn học về tâm hồn, về tinh thần, hay ý thức, và gần đây hơn, là môn học hay khoa học về hành vi con người. Vì vậy, có lẽ chúng ta đi đến một định nghĩa có thể chấp nhận được về tâm lý học hiện đại bằng cách quan sát xem các nhà tâm lý học ngày nay tập trung chú ý vào điều gì
– Một số nhà tâm lý học chủ trương tìm kiếm các sự kiện sinh vật học tương ứng với các sự kiện tinh thần như cảm giác, tri giác, hay sự hình thành của ý tưởng.
– Một số tập trung tìm hiểu các nguyên lý chi phối việc học tập và trí nhớ.
– Một số tìm hiểu con người qua việc nghiên cứu các loài động vật
– Một số tìm kiếm các động lực vô thức.
– Một số tìm cách cải thiện hiệu quả tổ chức công nghiệp, hay việc thực hành nuôi dạy trẻ em bằng cách sử dụng các nguyên tắc tâm lý học.
– Một số cố gắng cắt nghĩa hành vi ứng xử của con người theo thuyết tiến hóa.
– Một số cố gắng lý giải những khác biệt giữa các cá nhân trong các lãnh vực như nhân cách, trí thông minh, và óc sáng tạo.
– Một số quan tâm chủ yếu tới việc hoàn thiện các công cụ trị liệu hữu ích để giúp chữa trị các cá nhân bị rối loạn tâm thần.
– Một số tập trung vào các kỹ thuật xử lý thông tin mà người ta sử dụng để thích ứng với môi trường hay giải quyết các vấn đề.
– Cũng còn có những người khác chuyên nghiên cứu việc con người thay đổi như thế nào trong quy trình trưởng thành.
Trên đây mới chỉ là một số ít hoạt động mà các nhà tâm lý học ngày nay dấn mình vào.
Rõ ràng là không một định nghĩa duy nhất nào về tâm lý học có thể bao quát được phạm vi bao la các sinh hoạt mà trên 70 ngàn thành viên và chi nhánh của Hiệp Hội Tâm Lý Học Hoa Kỳ, chưa kể nhiều nhà tâm lý học khác trên khắp thế giới đang thực hiện. Có lẽ tốt nhất nên nói đơn giản rằng tâm lý học được định nghĩa qua các hoạt động chuyên nghiệp của các nhà tâm lý học. Các hoạt động này được đặc trưng bởi sự đa dạng về phương pháp, chủ đề quan tâm, và những giả định về bản tính con người. Một mục đích chính của sách này là xem xét các nguồn gốc của tâm lý học hiện đại và chứng minh rằng phần lớn sự quan tâm của các nhà tâm lý học ngày nay là những phát biểu về các đề tài vốn đã là thành phần của tâm lý học trong hàng trăm, hay trong nhiều trường hợp, hàng ngàn năm nay.
Cách định nghĩa tâm lý học đã thay đổi vì tiêu điểm của tâm lý học thay đổi. Vào những thời khác nhau trong lịch sử, tâm lý học từng được định nghĩa như là môn học về tâm hồn, về tinh thần, hay ý thức, và gần đây hơn, là môn học hay khoa học về hành vi con người. Vì vậy, có lẽ chúng ta đi đến một định nghĩa có thể chấp nhận được về tâm lý học hiện đại bằng cách quan sát xem các nhà tâm lý học ngày nay tập trung chú ý vào điều gì
– Một số nhà tâm lý học chủ trương tìm kiếm các sự kiện sinh vật học tương ứng với các sự kiện tinh thần như cảm giác, tri giác, hay sự hình thành của ý tưởng.
– Một số tập trung tìm hiểu các nguyên lý chi phối việc học tập và trí nhớ.
– Một số tìm hiểu con người qua việc nghiên cứu các loài động vật
– Một số tìm kiếm các động lực vô thức.
– Một số tìm cách cải thiện hiệu quả tổ chức công nghiệp, hay việc thực hành nuôi dạy trẻ em bằng cách sử dụng các nguyên tắc tâm lý học.
– Một số cố gắng cắt nghĩa hành vi ứng xử của con người theo thuyết tiến hóa.
– Một số cố gắng lý giải những khác biệt giữa các cá nhân trong các lãnh vực như nhân cách, trí thông minh, và óc sáng tạo.
– Một số quan tâm chủ yếu tới việc hoàn thiện các công cụ trị liệu hữu ích để giúp chữa trị các cá nhân bị rối loạn tâm thần.
– Một số tập trung vào các kỹ thuật xử lý thông tin mà người ta sử dụng để thích ứng với môi trường hay giải quyết các vấn đề.
– Cũng còn có những người khác chuyên nghiên cứu việc con người thay đổi như thế nào trong quy trình trưởng thành.
Trên đây mới chỉ là một số ít hoạt động mà các nhà tâm lý học ngày nay dấn mình vào.
Rõ ràng là không một định nghĩa duy nhất nào về tâm lý học có thể bao quát được phạm vi bao la các sinh hoạt mà trên 70 ngàn thành viên và chi nhánh của Hiệp Hội Tâm Lý Học Hoa Kỳ, chưa kể nhiều nhà tâm lý học khác trên khắp thế giới đang thực hiện. Có lẽ tốt nhất nên nói đơn giản rằng tâm lý học được định nghĩa qua các hoạt động chuyên nghiệp của các nhà tâm lý học. Các hoạt động này được đặc trưng bởi sự đa dạng về phương pháp, chủ đề quan tâm, và những giả định về bản tính con người. Một mục đích chính của sách này là xem xét các nguồn gốc của tâm lý học hiện đại và chứng minh rằng phần lớn sự quan tâm của các nhà tâm lý học ngày nay là những phát biểu về các đề tài vốn đã là thành phần của tâm lý học trong hàng trăm, hay trong nhiều trường hợp, hàng ngàn năm nay.