Có thể nói, mưu lược là một phần trong đời sống văn hoá cổ truyền của các phần tử sĩ phu Trung Hoa ngày xưa. Với quan điểm mưu lược chính là biểu hiện sự kết tinh trí tuệ trong ứng xử giữa con người với con người nên hầu như bất cứ việc gì cũng đều dính dáng tới mưu lược. Có lẽ mưu lược đã bắt đầu từ thời Tam Đại rồi đến Hạ, Thương Chu, theo thời gian phát triển thành một số hình thức mà người sau tổng kết lại thành 36 kẻ “Tam Thập lục kế”. Tuy nhiên, mưu lược chỉ bỏ gọn trong con số đó, số 6 là Thái âm nên nhân với bất cứ số nào, thí dụ như 6x6=36, 6x12=72, v.v.. mang ý nghĩa vô vàn mưu lược, biến chuyển tùy theo tình thể phải đối phó.
Đọc lịch sử Trung Hoa, chắc chắn chúng ta phải nhận ra rằng hầu hết mọi đối ứng đều có mưu lược trong đó. Đến như Khổng Tử với nhiều gian truân phát huy học thuyết của mình, lấy Lễ, Nghĩa làm đầu cũng có thể coi như là một mưu lược gia dùng đạo đức để ứng xử. Về mặt quân sự, mưu lược có đất phát triển tột bậc, có thể lấy yếu chống mạnh, lấy ít thắng nhiều, là những bài học hết sức bổ ích cho người đời sau. Vì vậy người biên soạn cố gắng chọn ra một số mưu lược gia tiêu biểu ở thời đại phong kiến cổ đại, chắc chắn còn thiếu sót rất nhiều nhân vật kiệt xuất, mong rằng được bạn đọc thông cảm.