Bài tập Ngữ văn 8 (bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống) được biên soạn nhằm hỗ trợ giáo viên (GV) và học sinh (HS) đối mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập theo định hướng của Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn năm 2018.

Sách có 10 bài, chia thành 2 tập tương ứng với 10 bài học và 2 tập sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn 8. Nội dung mỗi tập sách gồm hai phần, phần một: Bài tập, phần hai: Gợi ý làm bài. Các bài tập ở phần một được thiết kế theo các mạch hoạt động như trong SGK: đọc, viết, nói và nghe và đều hướng đến mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực (ngôn ngữ và văn học) cho HS, không có bài tập kiểm tra kiến thức thuần tuý.

Về luyện đọc, sách dùng khoảng 60% ngữ liệu lấy từ SGK và khoảng 40% ngữ liệu mới, thường là đoạn trích hoặc văn bản ngắn. Dù dùng ngữ liệu đã có trong SGK hay ngữ liệu mới, sách đều xây dựng hệ thống câu hỏi đọc hiểu đòi hỏi người học phát huy năng lực tự đọc và tự đánh giá kết quả đọc của mình, chứ không phải chỉ ghi nhớ và lặp lại những gì đã học. Bên cạnh yêu cầu hiểu nội dung của văn bản, các câu hỏi đọc hiểu chú trọng giúp HS nằm vững “mã thể loại” và đặc điểm ngôn ngữ của văn bản để có thể đọc hiểu các văn bản mới. Nhờ vậy, các em có khả năng thích ứng với các đề kiểm tra, đánh giá kĩ năng đọc hiểu dựa trên ngữ liệu ngoài SGK.

Về luyện viết, sách biên soạn một số đề bài thuộc các kiểu bài HS đã được thực hành trong SGK. Bên cạnh yêu cầu viết đoạn hoặc viết bài văn ngắn, sách còn yêu cầu lập dàn ý cho những đề bài cụ thể nhằm tạo cơ hội cho HS được luyện tập và phát triển kĩ năng viết một cách toàn diện. Về luyện nói và nghe, HS được yêu cầu lập dàn ý cho bài nói về một nội dung phù hợp, thường được tích hợp với nội dung đọc hoặc viết, và thực hành nói và nghe theo dàn ý đã lập.

Phần Gợi ý làm bài được đặt ở cuối mỗi tập sách, cách xa các bài tập ở phần một nhằm khuyến khích HS nỗ lực tự hoàn thành bài tập. Các em chỉ nên tham khảo phần Gợi ý làm bài sau khi đã làm xong bài tập hoặc đã cố gắng hết sức mà chưa tìm ra câu trả lời.

Dạy học và đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của người học mở ra triển vọng nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy và học môn Ngữ văn trong nhà trường, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho GV và HS. Bài tập Ngữ văn 8 sẽ là tài liệu bổ trợ hữu ích, góp phần giúp các thầy cô và các em HS vượt qua những thách thức đó.

Chúng tôi mong nhận được ý kiến phản hồi, góp ý của quý thầy cô, các em HS và các bậc phụ huynh để nâng cao chất lượng sách trong những lần tái bản.

Thay mặt nhóm tác giả
Chủ biên
PGS. TS. Bùi Mạnh Hùng