Cho in quyển sách con nầy, là tôi lãnh một cái trách nhiệm nặng nề.

Người ta sẽ chửi tôi, hoặc sẽ thương hại cho tôi, nếu tôi nói: học thuyết của tôi, đây nè!

Đằng này tôi lại muốn nói: đây là học thuyết của Marx và Engels.

Nguy, ở chỗ đó.

Tôi muốn bày tỏ thật đúng cái học thuyết của Marx. Tôi sợ e không đúng được. Tôi chưa đọc cho khắp Marx và Engels.

Tôi chưa đọc khắp những tác phẩm đã dịch ra chữ Pháp của hai nhà tị tổ chủ nghĩa xã hội khoa học. Nói chi những tác phẩm bằng chữ Nga, chữ Đức, là thứ chữ tôi chưa hiểu đành rành.

Nhưng mà chờ mãi không thấy ai vì những bạn chỉ biết đọc quốc ngữ, giùm sớm viết biện chứng pháp bằng quốc ngữ cho dễ dàng.

Tôi đành viết liều.

Ví dầu có sai lầm dám đâu mà cần dối.

Tôi nhớ một lời dạy của Lénine: "... Nếu các nhà triết học ta, thay vì lấy danh nghĩa của Marx, họ lấy danh nghĩa những người “tìm kiếm" theo phái Marx, mà nói, thì họ tỏ ra họ biết tự trọng nhiều và biết kính cẩn nhiều đối với học thuyết của Marx”. (Tựa cho bản chữ Nga của nguyễn Duy Vật Luận và Phê Phán kinh nghiệm luận).

Công trình nầy tuy không mấy ngày thành, mà biện chứng pháp là thuyết tôi đã lưu ý đến, đã nghiên cứu qua, đã hành động theo, trong từ sáu năm có lẻ.

Lẽ thì tôi phải viết theo thể khảo cứu, dẫn điển chứng, từ đầu chí cuối, và cứ bình luận điển chứng ấy mà thôi.
Cũng đáng lẽ tôi phải viết bằng lối văn nghị luận.

Gẫm rồi, không ngại để cười, tôi viết bằng lối văn nữa nghị luận, nữa kể chuyện.

Tôi lại to gan, đặt ra mấy tiếng, để thế cho những tiếng quen dùng, mà tôi nghĩ không rành, khó hiểu.

Tôi không tránh sự nói đi nói lại một ý, lặp đi lặp lại một lời, biết rằng thừa, mà tin rằng dễ cho người đọc.

Lại nữa cách dàn ý của tôi cũng không đúng với phép nghị luận. Có nhiều đoạn nên để lên đầu, đã đem xuống cuối. Là tôi muốn đi từ cái dễ đến cái khó, từ cõi có hình lên cõi không hình.

Trước, tôi lấy ý riêng, buông lung tùy tiện bày ra những điều, mà tôi tưởng là chỉ rõ được biện chứng pháp. Tuy thế cũng không yên lòng, nên, lần về phía sau, tôi phải chỉ dẫn nhiều xuất xứ, trích dịch nhiều điển chứng.

Rốt lại, cũng còn nhiều nguyên lí tôi đưa ra quả quyết mà không tiện chứng giải cho rành.

Sau hết, mong bổ khuyết ít nhiều, tôi chép một cái bản tham khảo thơ. Ai định tìm kiếm học hỏi thêm, do đó mà đi tới, sẽ rộng tầm con mắt, không cần để ý đến quyển sách con nầy.

Được mà giúp ích mãy may nào cho những bạn ham suy luận, là tôi vui mừng ưng ý vô cùng.

Tôi không dám chấm dấu hết cho lời tựa nầy, mà không ân cần tỏ lời rất cảm ơn những bạn thân và đồng chí, đã đọc sơ thảo và đã chỉ vẽ cho nhiều điều hay. n hận một điều, là không được đem hết tên các bạn ra đây. Tôi chỉ phải thành thật kể một phần trọng của cái công trình nầy là công trình của hai bạn Mai Kim Ba và Hồ Hữu Tường. Anh bạn họ Hồ đã giúp tôi về nội dung, lí thuyết; em Kim Ba tôi thì nhứt là về hình thức câu văn.

Phan Văn Hùm