Bàn về tiêu thuyết dời Đường Từ tiểu thuyết lần đầu tiên xuất hiện từ trong tác phẩm Ngoại truyện của Trang Tử : “Sắc Tiên thuyết dĩ con huyện lệnh, kỳ vi đại đạt diệc viễn hi

Người ta so sánh tiêu thuyết với đại đạt, chỉ ra những chỗ nông sâu, không có quan hệ đến nội tại đạo. Thực ra khái niệm tiêu thuyết ở đây và tiểu thuyết ngày nay mà chúng ta thường nói đến không thật tương xứng với nhau.

Tiểu thuyết Trung Quốc thời kỳ đầu chỉ là những bài văn ngắn, ghi chép lại lời lẽ cua kẻ đầu dường xó chợ mà thôi. Đương nhiên chưa đáp ứng đầy đủ những yêu cầu của cái gọi là tiểu thuyết ngày nay. Những tác phẩm có thể được phù hợp một số diều kiện quan trọng của một tác phẩm tiêu thuyết phải kể đến : những tác phẩm của đời Đường. Ba ngàn năm trước đời Đường Trung Quốc đã bắt đầu có lịch sử và văn hóa. Trong thời gian dài dàng dặc như vậy, vì sao chưa sản sinh những tác phẩm, tiểu thuyết dích thực ? Trong lịch sử phát triển văn học, Thời Xuân Thu đó có những bài thơ đích thực hi Kình; Thời Chiến Quốc những sở từ lãng mạng càng lộ rõ ảnh sáng rực rỡ của nền văn hóa cổ Trung Quốc. Sự phô trương văn về của Hán và là những kỳ tích to lớn mà trước đó chưa từng có. Vì so chỉ có mỗi tiểu thuyết trở thành đóa hoa nở muộn trong vườn hoa văn học Trung Quốc.