Chất lượng vận dụng của đầu máy được thể hiện qua hàng loạt các chỉ tiêu kinh tế-kỹ thuật, trong đó có các chỉ tiêu về độ tin cậy, thể hiện khả năng làm việc, mức độ hao mòn, hư hỏng của các chi tiết trên đầu máy trong các điều kiện làm việc cụ thể, đặc biệt trong điều kiện ở nước ta.

Ở các nước phát triển, nghiên cứu hao mòn và đánh giá độ tin cậy của đầu máy trong quá trình sử dụng và khai thác là vấn đề thường xuyên được cập nhật và ngày càng hoàn thiện. Ở Việt Nam vấn đề này còn tương đối mới mẻ, có thể nói cho đến nay, vấn đề nghiên cứu các chỉ tiêu liên quan đến quá trình hao mòn và độ tin cậy của đầu máy vẫn chưa được quan tâm một cách đúng mức và chưa có những nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống.

Để góp phần làm sáng tỏ những biến đổi về tính năng kỹ thuật của đầu máy trong quá trình khai thác, cũng như góp phần nâng cao hiệu quả vận dụng và hoàn thiện quy trình sửa chữa đầu máy, cuốn "Đánh giá hao mòn và độ tin cậy của chi tiết và kết cấu trên đầu máy diezel" đã tập hợp các nghiên cứu liên quan tới việc khảo sát hao mòn các cụm chi tiết chính trên đầu máy diezel sử dụng trong điều kiện Việt Nam, xác định các đặc trưng hao mòn cơ bản, trong đó có các quy luật hao mòn của chi tiết theo thời gian làm việc; đánh giá độ tin cậy của các phân hệ trên đầu máy thông qua các hư hỏng gây gián đoạn chạy tàu trên tuyến.

Các thông số đặc trưng về cường độ hao mòn của chi tiết hoặc cụm chi tiết là cơ sở để xác định thời gian làm việc của chúng giữa hai kỳ giải thể, sửa chữa; hay nói khác, là cơ sở cho việc kiểm nghiệm và hiệu chỉnh (rút ngắn hoặc kéo dài) chu kỳ giải thể, bảo dưỡng, sửa chữa hiện hành của nhóm chi tiết nói riêng và của đầu máy nói chung. Căn cứ lượng dự trữ hao mòn, các giá trị hao mòn giới hạn và cường độ hao mòn thực tế của mỗi loại chi tiết, có thể xác định được tuổi thọ kỹ thuật hay thời hạn phục vụ của các loại chi tiết đã khảo sát. Các thông số về cường độ hao mòn của các loại chi tiết còn cho phép phân tích, đánh giá chất lượng của các chi tiết trong quá trình vận dụng, mối quan hệ giữa điều kiện khai thác với quá trình hao mòn, cho phép dự báo được trạng thái kỹ thuật và thời hạn làm việc hay tuổi thọ còn lại của chúng, lập kế hoạch chi phí phụ tùng vật tư dự trữ cho đầu máy trong quá trình khai thác và bảo dưỡng, sửa chữa.

Các chỉ tiêu độ tin cậy được xác định là cơ sở cho việc phân tích, so sánh mức độ tin cậy làm việc của các phân hệ trong một loại đầu máy và giữa các loại đầu máy với nhau, đồng thời là cơ sở cho việc đánh giá mức độ ảnh hưởng của độ tin cậy vận dụng đầu máy tới chất lượng và hiệu quả vận tải đường sắt.

Nội dung cuốn sách có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh ngành cơ khí nói chung và chuyên ngành đầu máy. toa xe nói riêng. Mặt khác, cuốn sách cũng có thể có ích đối với các kỹ sư, cán bộ kỹ thuật và cán bộ quản lý thuộc lĩnh vực đầu máy toa xe trong ngành vận tải đường sắt Việt Nam.

Xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đối với Phó Giáo sư Tiến sỹ Phan Văn Khôi (Cục Đăng kiểm Việt Nam) đã dành thời gian đọc bản thảo và cho những ý kiến chỉ dẫn thiết thực và quý báu.

Trong quá trình biên soạn, chắc chắn không tránh khỏi những sơ suất và thiếu sót về nội dung cũng như hình thức, rất mong nhận được các ý kiến đóng góp và xây dựng của bạn đọc.

TÁC GIẢ