Đây là một cuốn trong bộ sách “Việt Nam - Đất nước con người” gồm nhiều cuốn về các chủ đề khác nhau. Trong cuốn sách này nếu lên những quan hệ bang giao của các triều đại phong kiến Việt Nam với các nước Trung Quốc, Chămpa, Ai Lao..., miêu tả các cách ứng xử ngoại giao đình đạc, tự tin và tinh tế của các vương triều Việt Nam nhằm thể hiện tính độc lập, tự tôn, có văn hóa với sứ giả nước người, đồng thời lựa chọn một số sử thần có những cống hiến xuất sắc trong việc thiết lập mối quan hệ bang giao của các vương triều phong kiến Việt Nam với các nước lãng giềng (chủ yếu là với phong kiến Trung Hoa) trong chiều dài lịch sử từ xưa đến trước Cách mạng tháng Tám 1945. Gương mặt của những người đi sứ ưu tú, đại diện cho tài năng và đạo đức của dân tộc ta, những tấm gương về sự uyên bác, đức độ của nhà ngoại giao, dù ở hoàn cảnh nào của xã hội cũng ngời sáng vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ, thể hiện bản chất cao đẹp "không làm nhục mệnh vua” trước uy quyền thiên tử luôn ngạo mạn và kẻ cả.
Chúng tôi cố gắng tránh sự trùng lắp với các danh nhân đã được giới thiệu trước đây, như Mạc Đĩnh Chi với biết bao giai thoại đi sứ đã được nói tới trong cuốn “Những Trạng nguyên đặc biệt trong lịch sử Việt Nam" hay Phan Huy Chu đã giới thiệu trong “Những nhà bác học nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam”, tuy vậy có một vài trường hợp bất khả kháng nếu không nêu tên như một sứ thần lỗi lạc, ví dụ trạng nguyên Nguyễn Đăng Đạo hay Lê Quý Đôn, tuy nhiên, ở đây chúng tôi tiếp cận họ từ góc độ nhà ngoại giao là chính.
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử dân tộc ta phải còn nhiều hơn những người đi sự các nước, nhưng vi khuôn khổ sách có hạn, chúng tôi chỉ chọn những người, theo đánh giá chủ quan của mình, xứng đáng là đại diện tiêu biểu cho giới ngoại giao dưới thời phong kiến.
Xin trân trọng giới thiệu cuốn “Quan hệ bang giao và những sứ thần tiêu biểu trong lịch sử Việt Nam” với các độc giả.

NHÓM TUYẾN CHỌN