Chiến tranh đã lùi xa, đất nước bước vào công cuộc xây dựng và đổi mới, những vết thương trên thân thể người lính đã liền sẹo, nhưng có những vết thương lòng lại cứ mãi âm ỉ, chẳng chịu kéo dan non.

Sau gần hai mươi năm, Hai Hùng trở lại mảnh đất xưa kia là chiến trường để tìm cá mưu sinh. Ở anh đã không còn hình ảnh của một người lính vạn vỡ, can tràng, mà chỉ là một ông già gầy còm, nhếch nhác, như một kẻ ăn mày. Đúng, Hai Hùng chính là kẻ "ăn mày dĩ vãng", bởi anh không chấp nhận được những giá trị bị đảo lộn bởi cơ chế thị trường, bởi đồng tiền quyền lực, và bởi sự xuất hiện của người con gái mà năm xưa đã chính tay anh côn sâu xuống ba tấc đất. Anh quyết tâm đi tìm sự thật, cũng là tìm lại sự thanh thản đã tự đánh mất, cho dù bị ngăn cản, bị coi là điên rồ, ngờ nghệch.

Sự thật có được phơi bày? Quá khứ vốn đã ngủ yên có được sống lại một lần nữa bởi kẻ "kẻ ăn mày dĩ vãng"?

Đại tá, nhà văn Chu Lai là một trong những nhà văn quân đội có tên tuổi trong nền văn học sau năm 1975. Vì đã từng một thời khoác áo lính cho nên ông rất thành công với đề tài chiến tranh. Các tác phẩm của ông đề cập đến nhiều vấn đề, thể hiện cuộc sống của con người, nhưng trọng tâm nhất vẫn là người lính ở cả hai giai đoạn trong và sau chiến tranh.