Thiên tài của Gôgôn là một thiên tài nhiều mặt, ít thấy ở một nhà văn. Mới hai mươi sáu tuổi, Gôgôn đã có những tác phẩm mẫu mực của năm loại văn rất khác nhau, tựa hồ của nhiều nhà văn khác nhau: truyện dân gian quái dị với Những đêm trong thôn gần Đikanka, tiểu thuyết sử thi hùng tráng với Tarax Bunba, truyện châm biếm hài hước với Câu chuyện về sự bất hòa giữa Ioan luanovits và Iuan Nikiforovits, tiểu thuyết hiện thực phê phán với Một đôi vợ chồng trang chủ kiểu xưa và Cải áo khoác, hài kịch đả kích xã hội với Quan thanh tra. Với cái thiên tài nhiều mặt, mà mặt nào cũng lớn và đang độ phát triển, dồi dào sinh lực ấy. Gôgôn bắt tay vào viết tác phẩm chủ yếu của đời mình, lớn hơn tất cả các tác phẩm kia: Những linh hồn chết.
Từ lúc ấy, cuộc đời của Gögòn còn mười sáu năm nữa, nhưng chỉ còn có một mục đích, một công việc, một sứ mạng: hoàn thành Những linh hồn chết, phấn đấu gian lao, đau khổ khủng hoảng tinh thần, lịch sử mười sáu năm cuối của đời Gôgôn chính là lịch sử của Những linh hồn chết.
Ý định viết tác phẩm lớn ấy đến với Gôgôn, như trong Sám hối của một tác giả, văn hào viết: "Chính Puskin làm cho tôi quan niệm vấn đề một cách nghiêm túc. Từ lâu Puskin khuyến khích tôi bắt tay viết một tác phẩm lớn; Puskin bảo tôi: ". Tại sao có cái tài đoán ra chân tướng con người để chỉ phác vài nét là lẽ ra như nó sống thật, mà anh lại không bắt tay vào viết một tác phẩm lớn? Như thể thật quả là một tội lỗi!". Để kết luận, Puskin cho tôi đề tài mà chính anh dự định viết thành một trường ca và, theo lời anh, thì không bao giờ nhường lại cho bất kỳ một ai. Đó là đề tài của Những linh hồn chết.
Puskin từng khuyên Gôgôn sáng tác Những linh hồn chết thành một thiện "trường ca" - poema - Chữ "poema" đây không phải có nghĩa là một tập thơ, mà là một tiểu thuyết trường thiên có tính chất sử thi rộng lớn. Đến khi xuất bản tác phẩm. Gôgôn cho in lên bìa chữ “poema to hơn tên sách.
Càng viết và càng nghĩ, Gôgôn càng thấy cái tầm rộng lớn của tác phẩm; vì vậy mà những cuộc phiêu lưu buồn cười của nhân vật chính Tsitsiköp họp thành tình tiết của thiên trường ca đã được khoác một ý nghĩa biểu tượng: Tsitsiköp không phải chỉ là một tên bịp bợm đi mua nông phu chết. mà còn là Gôgôn đi tìm những "linh hồn sống”, nhưng chỉ gặp toàn những "linh hồn chết" - trong tiếng Nga cải từ "đusi" có cả hai nghĩa “những linh hồn" và "những nông phu . Năm 1843, trong một bức thư Gigòn viết rõ ràng - "Quả thật có thể tin được điều người ta nói là: tất cả đều chết hết rồi, rằng ở nước Nga, những linh hồn sống đã nhường chỗ cho những linh hồn chết". Bởi vậy mà nhan đề của thiên trưởng ca trước dự định là Những cuộc phiêu lưu của Tsitsiköp (Pokhôjdenia Tsitsikôva) với phụ để là Những linh hồn chết (miörtvue dusi) phải đối lại là Những linh hồn chết với tiêu đề Những cuộc phiêu lưu của Tsitsikop.
Mùa hè 1841 phần thứ nhất Những linh hồn chết được hoàn thành. Tháng chín Gôgôn mang về nước để xuất bản. Ngày 12 tháng 11 bản thảo nộp cho Ủy ban kiểm duyệt Mạc tư khoa và dĩ nhiên là gặp ngay phải vô số khó khăn. Nhờ phu nhân Xmirniva và mấy bạn vương công thần thể bảo trợ văn học. Những linh hồn chết mới được phép in, chỉ phải chữa lại đoạn nói về đại úy Kôpêikin.
Ngày 23 tháng 5 năm 1842. Những linh hồn chết xuất bản lần thứ nhất. Tò Người đương thời, trong bài phê bình. đã suy tôn tác giả cuốn sách là đệ nhất văn hào Nga, quả là một danh hiệu chính đáng: từ trước Biêlinxki vẫn nói rằng Puskin sớm chết thì Gôgôn đã thay vào chỗ mà Puskin để lại trong văn học Nga.
Với những hiểu biết của một nghệ sĩ thiên tài, Gôgôn đã “vẽ lại cuộc đời với bộ mặt thật của nó, và cái bộ mặt của xã hội Nga với các tầng lớp thống trị của nó thời ấy là ghê tóm: thì Gogôn đã bắt các đại diện của chúng ta. “giật bộ trang phục mỹ lệ và cái mặt nạ anh hùng" của chúng, bắt chúng đem thần cho thiên hạ mua cười.".
Chỉ với Những linh hồn chết. sự nghiệp của Gôgôn cũng đã xứng đáng đặt ngang hàng với
sự nghiệp của một nhà văn lớn khác của thế giới: Xervantex với bộ Đông Kisôt. Thuộc thể tiểu thuyết phê phán và châm biếm phong tục, - thể tiểu thuyết Picaret theo thuật ngữ văn học, do cái từ Tây Ban Nha picarô, chỉ tên bịp bợm, mà ra, - thi Những linh hồn chết của Gôgôn, Đông Kisốt của Xervantex và Những di văn của câu lạc bộ Pickuych của Dickenx là ba kiệt tác đứng hàng đầu trong văn học thế giới, và so với các tác phẩm cùng thể tài châm biếm ấy thì Những linh hồn chết đậm tính chất chân thực, gần với cuộc đời hơn cả.
NGƯỜI DỊCH.
Từ lúc ấy, cuộc đời của Gögòn còn mười sáu năm nữa, nhưng chỉ còn có một mục đích, một công việc, một sứ mạng: hoàn thành Những linh hồn chết, phấn đấu gian lao, đau khổ khủng hoảng tinh thần, lịch sử mười sáu năm cuối của đời Gôgôn chính là lịch sử của Những linh hồn chết.
Ý định viết tác phẩm lớn ấy đến với Gôgôn, như trong Sám hối của một tác giả, văn hào viết: "Chính Puskin làm cho tôi quan niệm vấn đề một cách nghiêm túc. Từ lâu Puskin khuyến khích tôi bắt tay viết một tác phẩm lớn; Puskin bảo tôi: ". Tại sao có cái tài đoán ra chân tướng con người để chỉ phác vài nét là lẽ ra như nó sống thật, mà anh lại không bắt tay vào viết một tác phẩm lớn? Như thể thật quả là một tội lỗi!". Để kết luận, Puskin cho tôi đề tài mà chính anh dự định viết thành một trường ca và, theo lời anh, thì không bao giờ nhường lại cho bất kỳ một ai. Đó là đề tài của Những linh hồn chết.
Puskin từng khuyên Gôgôn sáng tác Những linh hồn chết thành một thiện "trường ca" - poema - Chữ "poema" đây không phải có nghĩa là một tập thơ, mà là một tiểu thuyết trường thiên có tính chất sử thi rộng lớn. Đến khi xuất bản tác phẩm. Gôgôn cho in lên bìa chữ “poema to hơn tên sách.
Càng viết và càng nghĩ, Gôgôn càng thấy cái tầm rộng lớn của tác phẩm; vì vậy mà những cuộc phiêu lưu buồn cười của nhân vật chính Tsitsiköp họp thành tình tiết của thiên trường ca đã được khoác một ý nghĩa biểu tượng: Tsitsiköp không phải chỉ là một tên bịp bợm đi mua nông phu chết. mà còn là Gôgôn đi tìm những "linh hồn sống”, nhưng chỉ gặp toàn những "linh hồn chết" - trong tiếng Nga cải từ "đusi" có cả hai nghĩa “những linh hồn" và "những nông phu . Năm 1843, trong một bức thư Gigòn viết rõ ràng - "Quả thật có thể tin được điều người ta nói là: tất cả đều chết hết rồi, rằng ở nước Nga, những linh hồn sống đã nhường chỗ cho những linh hồn chết". Bởi vậy mà nhan đề của thiên trưởng ca trước dự định là Những cuộc phiêu lưu của Tsitsiköp (Pokhôjdenia Tsitsikôva) với phụ để là Những linh hồn chết (miörtvue dusi) phải đối lại là Những linh hồn chết với tiêu đề Những cuộc phiêu lưu của Tsitsikop.
Mùa hè 1841 phần thứ nhất Những linh hồn chết được hoàn thành. Tháng chín Gôgôn mang về nước để xuất bản. Ngày 12 tháng 11 bản thảo nộp cho Ủy ban kiểm duyệt Mạc tư khoa và dĩ nhiên là gặp ngay phải vô số khó khăn. Nhờ phu nhân Xmirniva và mấy bạn vương công thần thể bảo trợ văn học. Những linh hồn chết mới được phép in, chỉ phải chữa lại đoạn nói về đại úy Kôpêikin.
Ngày 23 tháng 5 năm 1842. Những linh hồn chết xuất bản lần thứ nhất. Tò Người đương thời, trong bài phê bình. đã suy tôn tác giả cuốn sách là đệ nhất văn hào Nga, quả là một danh hiệu chính đáng: từ trước Biêlinxki vẫn nói rằng Puskin sớm chết thì Gôgôn đã thay vào chỗ mà Puskin để lại trong văn học Nga.
Với những hiểu biết của một nghệ sĩ thiên tài, Gôgôn đã “vẽ lại cuộc đời với bộ mặt thật của nó, và cái bộ mặt của xã hội Nga với các tầng lớp thống trị của nó thời ấy là ghê tóm: thì Gogôn đã bắt các đại diện của chúng ta. “giật bộ trang phục mỹ lệ và cái mặt nạ anh hùng" của chúng, bắt chúng đem thần cho thiên hạ mua cười.".
Chỉ với Những linh hồn chết. sự nghiệp của Gôgôn cũng đã xứng đáng đặt ngang hàng với
sự nghiệp của một nhà văn lớn khác của thế giới: Xervantex với bộ Đông Kisôt. Thuộc thể tiểu thuyết phê phán và châm biếm phong tục, - thể tiểu thuyết Picaret theo thuật ngữ văn học, do cái từ Tây Ban Nha picarô, chỉ tên bịp bợm, mà ra, - thi Những linh hồn chết của Gôgôn, Đông Kisốt của Xervantex và Những di văn của câu lạc bộ Pickuych của Dickenx là ba kiệt tác đứng hàng đầu trong văn học thế giới, và so với các tác phẩm cùng thể tài châm biếm ấy thì Những linh hồn chết đậm tính chất chân thực, gần với cuộc đời hơn cả.
NGƯỜI DỊCH.
