Mặc dù di truyền học đã được con người ứng dụng trong công tác chọn, tạo giống vật nuôi và cây trồng từ hàng nghìn năm trước, nhưng chỉ trong vòng 50 năm qua, những nguyên lý cơ bản của di truyền học ở cấp độ phân tử và dưới tế bào mới dần được làm sáng tỏ.

Những hiểu biết về các cơ chế di truyền từ gen đến hệ gen ngày càng trở nên sâu và rộng hơn. Đặc biệt, kể từ năm 2000, khi dự án giải trình tự hệ gen người hoàn thành bản thảo đầu tiên, đã có nhiều đổi mới về cách “tư duy” trong các nghiên cứu di truyền học. Cùng với công nghệ thông tin, di truyền học phân tử được dự đoán là một trong hai chuyển ngành khoa học có ảnh hưởng lớn nhất đến đời sống xã hội trong giai đoạn hiện nay và sắp tới. Cả hai chuyên ngành khoa học này đều liên quan đến việc khai thác, phân tích và xử lý một lượng lớn dữ liệu được mã hóa ở các dạng ngôn ngữ rất linh hoạt và hiệu quả. Nếu ngôn ngữ của công nghệ thông tin do con người sáng tạo, thì ngôn ngữ và các thông tin di truyền được lưu giữ trong các hệ gen sinh vật ngày nay là kết quả của sự sống đã hình thành và phát triển qua nhiều triệu năm tiến hóa.

Với cách đổi mới “tư duy" như vậy, giáo trình này được biên soạn nhằm cung cấp cho sinh viên các ngành sinh học, công nghệ sinh học và sư phạm sinh học các nguyên lý cơ bản của di truyền học ở cấp độ phân tử và tế bào phục vụ cho các công việc học tập và nghiên cứu. Giáo trình được chia làm 11 chương với các nội dung sau:

Chương I. Liên kết hóa học của các đại phân tử sinh học

Chương II. Cấu trúc, đặc tính, chức năng của các đại phân tử sinh học (ADN, ARN và protein)

Chương III. Sao chép axit nucleic

Chương IV. Phiên mã và dịch mã di truyền

Chương V. Gen và sự điều hòa biểu hiện gen

Chương VI. Đột biến và sửa chữa ADN

Chương VII. Cơ sở di truyền học nhiễm sắc thể

Chương VIII. Chu trình tế bào và cơ sở di truyền học ung thư

Chương IX. Điều hòa gen hệ miễn dịch ở động vật có xương sống

Chương X. Di truyền học phân tử và tiến hóa

Chương XI. Phân tích gen và sản phẩm của gen

Ngoài việc sử dụng làm giáo trình học tập của sinh viên các ngành sinh học, công nghệ sinh học và sư phạm sinh học, cuốn sách này có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh có liên quan đến sinh học ở các trường Đại học Y, Đại học Dược, Đại học Nông nghiệp, Đại học Lâm nghiệp ... cũng như với các giáo viên giảng dạy sinh học ở các trường THPT, các nhà khoa học ở các viện nghiên cứu chuyên ngành hoặc những ai quan tâm đến di truyền học.

Dù đã cố gắng cập nhật những thông tin mới thuộc lĩnh vực Di truyền học phân tử và tế bào, nhưng trong bối cảnh chuyên ngành này đang phát triển mạnh mẽ và không ngừng đổi mới, ngoài ra trong lần xuất bản đầu tiên, giáo trình này chắc không thể tránh khỏi thiếu sót. Các tác giả trân trọng đón nhận và cảm ơn các ý kiến nhận xét, góp ý của các đồng nghiệp làm công tác giảng dạy sinh học, các nhà khoa học, các sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và độc giả gần xa để lần xuất bản sau cuốn sách được hoàn chỉnh hơn.

Các tác giả