Tội phạm học là môn khoa học nghiên cứu về tình hình tội phạm, các nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội phạm, nhân thân người phạm tội và phương hướng cũng như các biện pháp phòng ngừa tình hình tội phạm trong xã hội.
Tội phạm học có vai trò quan trọng trong việc hoạch định và nâng cao hiệu quả của chính sách nhà nước về đấu tranh phòng chống tội phạm. Nếu khoa học luật hình sự nghiên cứu vấn đề phòng chống tội phạm từ góc độ các dấu hiệu pháp lí của hành vi nguy hiểm cho xã hội bị coi là tội phạm, hình phạt tương ứng và điều kiện áp dụng các hình phạt đó thì tội phạm học nghiên cứu vấn đề phòng chống tội phạm một cách chủ động hơn, nghĩa là nghiên cứu một cách toàn diện, tổng hợp tình hình, nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội phạm, đưa ra các biện pháp khắc phục những nguyên nhân và điều kiện đó để phòng ngừa tình hình tội phạm.
Do tội phạm học có tầm quan trọng như vậy nên ngay từ thời Cổ đại, người ta đã bắt đầu nghiên cứu những vấn đề về tội phạm học. Ngày nay, tội phạm học càng có ý nghĩa to lớn hơn, được hầu hết các nước trên thế giới nỗ lực nghiên cứu (trong đó có Việt Nam) và đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể.