Mỗi cá thể, quần thể sinh vật bất kì nào, kể cả con người đều sống dựa vào môi trường đặc trưng của mình, ngoài mối quan hệ tương tác đó sinh ra vật không thể tồn tại và phát triển được. Khi môi trường ổn định thì sinh vật sống ổn định, còn khi môi trường bị huỷ hoại thì sinh vật cũng bị ảnh hưởng theo. Thường trong mối quan hệ này khi môi trường biến đổi thì sinh vật sẽ đáp ứng lại bằng phản ứng thích nghi thông qua hoạt động của hệ thần kinh – thể dịch. Mặt khác, sinh vật còn làm biến đổi và cải tạo môi trường theo hướng có lợi cho sự tồn tại của mình. Sự thích nghi của sinh vật với môi trường ngày càng được hoàn thiện trong quá trình tiến hoá. Nếu sự biến đổi của các yếu tố môi trường vượt quá giới hạn thích nghi của sinh vật thì buộc chúng phải có những biến đổi về mặt cấu tạo, về chức năng hoạt động, về tập tính... để phù hợp với điều kiện sống mới, nếu không thì sẽ bị diệt vong.