Truyện ngụ ngôn Việt Nam

Thỏ Thông Minh

Trong các giống vật sống gần gũi với người, Thỏ không những là con vật hiền hậu, mà còn là một con vật thông minh nhất. Do đó Thỏ thường có mặt trong nhiều cuộc sinh hoạt với người, từ những hội hè, đình đám đến chuyện vui chơi, xử kiện v.v...

Một hôm, chủ sóc tập hợp dân để xét xử một số vụ kiện cáo, xích mích trong sóc. Mọi việc đều được giải quyết trôi chảy, êm đẹp riêng có một lá đơn khá hóc búa, chủ sóc đọc đi đọc lại mấy lần không sao hiểu nổi nội dung nói những gì. Người viết đơn khiếu nại là người đã bị mất trâu, nhưng từ thời điểm xẩy ra sự việc đến đặc điểm của con trâu bị mất và cả đối tượng mà ông ta nghi là đã ăn trộm trâu lại được trình bày không chính xác. Đơn viết rằng:

Kính xin trình làng: Lúc ấy năm ngoái cũng không phải năm ngoái, mà năm nay cũng không phải năm nay, tôi bị mất một con trâu. Đó là một con trâu đực không hẳn là trâu đực, mà trâu cái cũng không hẳn là trâu cái. Kẻ trộm trâu của tôi người dưng cũng không hẳn là người dưng, mà bà con cũng không hẳn là bà con. Vậy xin trình làng công minh xét cho và buộc kẻ trộm trả lại trâu cho tôi vì hiện nay đang là mùa cày cấy.

Người chủ sóc cầm lá đơn chậm rãi đọc lên cho mọi người xung quanh nghe xong rồi hỏi:

- Ai đã viết cái lá đơn kỳ quặc thế này?

- Thưa ông tôi ạ. Quả đúng như thế!

- Như thế là thế nào? Tại sao lại vừa phải lại vừa không phải, vừa hẳn lại vừa không hẳn? Ngay cả cái con trâu hàng ngày anh chăm sóc nuôi dưỡng nó, nó kéo cày cho anh mà anh cũng không biết rõ nó là trâu đực hay trâu cái là nghĩa làm sao?

Mọi người xung quanh bàn tán, xì xào. Bỗng từ trong một góc "nhà làng" thỏ lên tiếng:

- Đơn viết như vậy là quá rõ rồi, đúng đấy chứ, ông chủ sóc lại bắt bẻ nỗi chi?

Chủ sóc hất hàm hỏi:

- Đơn này viết lung tung như thế này mà mày bảo là quá rõ, là đúng, thì mày hãy giải thích đi xem nào.

Thỏ bước ra giữa chiếu, cầm lá đơn đọc lên, rồi giải thích:

- Thời gian mất trâu "không phải năm ngoái, cũng chẳng phải năm nay" có nghĩa là vào lúc giao thừa, trâu bị mất ở đây "không hẳn là trâu đực, mà cũng không hẳn là trâu cái", vậy thì chỉ có là trâu thiến thôi, còn kẻ bị nghi đã ăn cắp trâu ở đây, thì đã được nêu ra khá cụ thể rồi đấy chứ. Kẻ đó "không phải là người dưng mà cũng không phải là bà con" thì rõ ràng là rể của ông ta chứ còn ai nữa.

Mọi người xung quanh nghe thỏ giải thích xong, đều vỗ tay tán thưởng: "Đúng là thỏ thông minh thật!".

Viên chủ sóc ngồi ngây người ra một lúc, rồi gật gù mấy cái, ra điều phục tài con vật.

Theo lời kể của ông Lâm Sít

(xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Hậu Giang)

Rùa Và Cọp

Mèo Ăn Chay

Truyện ngụ ngôn Việt Nam

Thỏ Thông Minh

Bình luận