THẾ GIAN GIAI LẠC, KHỔ TỰ TÂM SINH
Cuộc sống con người vì bị danh lợi, vinh hoa phú quí trói buộc nên hơi một chút là nói: “Đời là bể khổ”. Nhưng không biết rằng những áng mây vẫn bao phủ khắp ngọn núi, nước vẫn không ngừng chảy, những khe suối đá vẫn san sát nhau, hoa tươi vẫn đâm chồi nảy lộc, chim muông vẫn cất tiếng hót lảnh lót, những khe núi vẫn vang vọng lại tiếng hát của những tiều phu, hết thảy đều là những thắng cảnh giữa nhân gian. Nhân thế không phải thuần túy là một mảnh đất phàm tục, đời người cũng không phải hoàn toàn là bể khổ, những người nói đời là bể khổ chẳng qua chỉ là tự mình chìm đắm vào vực sâu phàm tục và bể khổ mà thôi.
ĐIỂN CỐ XỬ THẾ
Hàn Sơn, Thập Đắc đều là cao tăng đời Đường, hai người không câu nệ lễ nghĩa sống rất tự nhiên thoải mái. Lúc đầu Hàn Sơn ẩn cư cách bảy mươi dặm về phía tây huyện Thiên đài Đường Hưng, lấy hiệu là “Hàn Nham”, thường tới lui chùa Quốc Thanh. Bình thường dùng cây song tử diệp làm mũ, mặc áo lông rách rưới, đi guốc mộc, hình dáng tiều tụy hốc hác, hoặc vừa đi vừa hát, hoặc kêu la mắng nhiếc, hoặc nhìn lên không trung cười một mình, hoặc trầm tư ảo tưởng. Nhưng khi nói điều gì cũng đều có tính triết lý. Thập Đắc vốn là đứa trẻ mồ côi được Phong Can ở chùa Quốc Thanh đem về chùa nuôi dưỡng, các sư tăng đều gọi ông là “Thập Đắc”. Thập Đắc bình thường hay đem những thức ăn thừa trong chùa đựng vào những ống tre để Hàn Sơn dùng lót dạ. Hai người uống rượu ngâm thơ cử chỉ phóng khoáng, vui mừng đắc ý. Sau đó thứ sử Đài Châu là Lư Khâu Dận biết tin từ chỗ Phong Can, có hai kẻ kì dị, đầu đường xó chợ, ông bèn đến chùa Quốc Thanh để bái kiến. Ông gặp được Hàn Sơn, Thập Đắc trong bếp với “dáng vẻ như kẻ nghèo hèn” bèn cúi đầu lễ bái. Hai người không ngớt hò la cười lớn tiếng rồi nắm tay nhau ra khỏi chùa đi theo Hàn Nham. Lư Khâu Dận lại đến hỏi Hàn Nham và tặng quần áo thuốc men vật dụng. Hai người họ bèn rút sâu vào ở trong khe núi, từ đó họ mất luôn tăm tích. Họ không bị trói buộc bởi công danh lợi lộc, hành vi phóng khoáng, xem sự khổ cực là niềm vui, thực sự thấu hiểu thế sự, hiểu rõ nhân sinh.
